Doğrudan 7 milyon çalışanı, dolaylı olarak ise toplumun tamamını ilgilendiren yeni asgari ücret rakamının belirlenmesi çalışmaları aralık ayı itibarıyla başlayacak.
İşçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda, işçileri TÜRK-İŞ, işverenleri ise Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil ediyor.
Komisyonda işçi kesimini temsil eden beş kişilik TÜRK-İŞ heyetine, Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar başkanlık edecek.
TÜRK-İŞ heyetinde geçen yıl olduğu gibi bu yıl da dört işçi yer alacak. Aşçı Selma Sayın, kuaför Nihan Koçak, Karayolları’nda taşeron işçi Durmuş Öztürk ve basın mensubu Sezer Özseven bu yıl komisyonda asgari ücretlilerin sorun ve taleplerini dile getirecek.
Zamlı ilk maaş şubatta
TÜRK-İŞ Genel Başkan Ergün Atalay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni asgari ücret rakamının 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe gireceğini belirterek, asgari ücretli çalışanların zamlı ilk maaşlarını ise şubat ayında alacağına dikkat çekti.
IMF yetkililerinden kredi derecelendirme kuruluşlarına, ekonomistlerden siyasi partilere kadar farklı kesimlerin, aylar öncesinden asgari ücret rakamını konuşmaya başladığına dikkat çeken Atalay, asgari ücretin konuşulmasıyla ürün ve hizmet fiyatlarına zam yapılmaya başlandığını söyledi.
Taban ücret olan asgari ücretin, süreç içerisinde yaygın ücret ve çalışanların büyük bölümünün geçim ücretine dönüştüğünü ifade eden Atalay, asgari ücret rakamının kıdem tazminatı, işsizlik ödeneği, Genel Sağlık Sigortası primi de dahil 20’den fazla kalemi ilgilendirdiğini dile getirdi.
‘Asgari ücret en büyük TİS niteliğinde’
Asgari ücretin Türkiye’deki en büyük Toplu İş Sözleşmesi (TİS) niteliğinde olduğuna dikkat çeken Atalay, şöyle konuştu:
* Bundan dolayı asgari ücrete sadece ücret olarak bakmamak gerekiyor. 2025’teki asgari ücretin işçinin ve ailesinin günün ekonomik ve sosyal şartlarına göre insanca yaşamasını mümkün kılacak, insanlık onuruyla bağdaşacak bir düzeyde olması gerekiyor. Bu rakamı arkadaşlarımız ilerleyen günlerde tespit edecek. Bu rakam TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu’nun önüne gelecek ve ardından kamuoyuyla paylaşılacak.
Atalay, “Bazı çevrelerin dile getirdiği, ortadaki dolaşan rakamları kabul etmek mümkün değil. O rakamlar toplumu mutlu edecek rakamlar değil” ifadesini kullandı.
Komisyondaki işçiler konuştu
Komisyon üyesi Durmuş Öztürk, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda geçen yıl da işçileri temsil ettiğini belirterek, 11 yıldır taşeron işçi olarak çalıştığını ve asgari ücret aldığını söyledi.
Komisyonda hem taşeron işçilerin hem de asgari ücretlilerin sesi olacağını ifade eden Öztürk, çalışanların yaşam şartlarını iyileştirecek bir rakam istediklerini dile getirdi.
Kuaför Nihan Koçak da evinin kira olduğunu belirterek, “Eşimden beş yıl önce ayrıldım. Çocuklarımla birlikte yaşam mücadelesi veriyorum, çok zorlanıyorum. Komisyonda asgari ücretlilerin diliyle çalışacağız” diye konuştu.
Basın mensubu Sezer Özseven ise üç yıldır gazetecilik yaptığını, asgari ücret düzeyinde bir gelire sahip olduğunu söyledi.
Mevcut asgari ücretle günün koşullarında geçinmenin mümkün olmadığını dile getiren Özseven, “Asgari ücretin beklenen enflasyon kadar artması, çalışanların kira ve gıda giderlerinin karşılanmasını mümkün kılmıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Aşçı Selma Sayın da “Geçim koşullarının iyileşmesi için iyi bir asgari ücret rakamı istiyoruz” ifadesini kullandı.
2025 asgari ücrete zam senaryoları
Kamuyounda asgari ücrete ilişkin çeşitli beklentiler dillendiriliyor.
Son olarak Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Merkez Bankası’nın yıl sonu enflayon hedefi olan yüzde 44’e atıf yaparak “Asgari ücretlimizi enflayona edirmedik, ezdirmeyeceğiz” açıklaması yaptı.
Erdoğan’ın bu çıkışı hedef enflasyon dolaylarında, yani yüzde 21 civarı zam beklentilerinin güncellenmesine yol açtı.
2024 yılını tek zamla geçiren asgari ücretli için bahsedilen oranlar ciddi mağduriyet yaratacaktı.
Ocak 2024’ten itibaren net 17 bin lira 2 kuruş olarak uygulanan asgari ücrete hedef enflasyona uygun olarak yüzde 21 zam yapılması halinde gelecek zam 3 bin 500 lira civarı olacak. Asgari ücretlinin eline geçen rakam ise nominal olarak 20 bin 572 liraya yükselecek.
TÜRK-İŞ’in ekim ayına ilişkin açıkladığı açlık sınırı 20 bin 431. DİSK-AR’ın açlık sınırı ise 20 bin 860 lira.
Bu rakamlar düşünüldüğünde Ocak’ta asgari ücrete yapılacak zammın yüzde 20-25 bandına kalması mümkün değil.
Hal böyle olunca yüzde 30 zam yapılırsa asgari ücret 22 bin 102 liraya, yüzde 35 zam yapılırsa asgari ücret 22 bin 953 liraya, yüzde 40 zam yapılırsa da asgari ücret 23 bin 802 liraya yükselecek.
