‘Avrupalılar bizi taklit etmeye başladı’

Recep ERÇİN

Bimed Yönetim Kurulu Başkanı Rıdvan Mertöz, dağınık halde bulunan kablo rakoru ve medikal malzeme üretim tesislerini tek bir çatı altında topladı. Fabrika yatırımı 22 milyon euro, makine yatırımı 4 milyon olmak üzere toplam 26 milyon euroya mal olan yeni fabrika, İstanbul Arnavutköy’e bağlı Deliklikaya’da kuruldu.

Mertöz, “İlk fizibilite çalışmasını yaptığımızda yaklaşık 10 milyon euro gibi bir maliyet çıkmıştı. Son üç yılda ekonomi çok kötü gitti ve hiçbir hesabı tutturamadık. Geçen üç yılda artan maliyetler yüzünden makine yatırımı hariç yaklaşık 22 milyonluk bir maliyet ortaya çıktı. Sanayici yanında çuvalla para taşımaz. Finansmanın yarısını Eximbank’tan aldık. Kredibilitemiz yüksek olduğu için diğer yarısını da uygun koşullarla bankalardan döviz kredisi olarak temin ettik” bilgilerini paylaştı.

Nükleer santralin rakorlarını üretiyor

Henüz inşaatı devam eden üretim tesisinde düzenlenen basın toplantısında konuşan Mertöz, kablo rakoru sektörünün medikalden hızlı büyüğünü belirtti. 89 ülkeye fatura çıkışı yaptıklarını kaydeden Mertöz, “Avrupalı firmalar bizim rakorda yaptığımız inovasyonları taklit etmeye başladı. Önceden fuarlarda onlar, Türkler bizden ne kopyalamış diye bakarlardı. Şimdi biz onlara bakmaya başladık. Kablo rakorunun yüzde 90’dan fazlası ihraç edilirken, medikalde yüzde 90 yurt içine çalışıyoruz. Kablo rakorunda iç ciro; Vestel gibi şirketlerin şarj istasyonları için temin ettikleri ürünlerden geliyor. Akkuyu Nükleer Santrali’ni yapan Rus firmaya da rakor üretiyoruz” dedi.

“Bu dönemde yatırım cesaret işi”

Ekonomideki durgunluğa da değinen Mertöz, “Bazı sektörler yüzde 10, bazıları yüzde 15 yavaşladı. Bizim sektör de yavaşladı. Avrupa pazarımız düştü ama ABD ve Rusya’ya ihracatımız artıyor. Uzak Doğu’ya olan ihracat artıyor, Kanada da artıyor. Uzaklarda mücadele ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Fabrika yatırımını hayata geçirdikleri sanayi bölgesinde inşaatı devam eden 50 fabrikanın maliyetler yüzünden durma noktasına geldiğini söyleyen Mertöz, “Bir kısmı yavaş ilerliyor, bir kısmı durdu. Bu ortamda yatırım yapmak ve yeni firma almak, çok akıl kârı olmasa da biz yine de rahat durmuyoruz, araştırıyoruz. Bu dönemde yatırım cesaret işi” diye konuştu.

Kur baskısı ile kârlılık 15 puan düştü

Bimed’in Avrupa’da üretim anlamında ilk sırada, dünyada da ilk beş üreticiden biri olduğunu dile getiren Bimed Yönetim Kurulu Başkanı Rıdvan Mertöz, ihracattaki gelişmelere ilişkin ise şunları anlattı: “Son zamanlarda kurların bizi ne kadar yorduğunu, ne kadar hırpaladığını ne kadar anlatsam az gelir. Maliyeti nasıl düşürürüz, kendimizi nasıl koruruz diye düşünmekten başka bir şey yapamıyoruz. Enflasyon yüzde 70’lerde giderken kurun yüzde 10-15 gitmesi, işçilik maliyetlerimizin iki kat artmasına neden oldu, kârlılık ciddi oranda düştü. Daha önce yüzde 20’lerde olan kârlılığımız, şu anda yüzde 5’lerde. Kur baskısı kesinlikle bu ülkenin kalkınması için gerekli bir önlem değil. Kurlar enflasyonla paralel gitseydi şu anda doların 44 lira, euronun da 50 liralarda olması gerekirdi.”

“Elimizde çanta, bu tesisi pazarlayacağız”

Bimed Yönetim Kurulu Üyesi Hasan Eğin; nükleer santralden GES ve RES’ler ile elektrikli araçlara kadar geniş bir alana tedarik sağladıklarını belirterek yeni kurulan tesisin üretim kabiliyeti olarak Avrupa’nın en büyüğü olacağını ifade etti. Bimed Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yakup Gülnihal de “Yatırım sayesinde ciroyu iki katına çıkarmayı hedefliyoruz. Küresel müşterilerimizden gelen talepleri karşılamak için fiziki alanı büyüttük. Döviz kurları olarak, jeopolitik olarak bir stabilite lazım, 10- 15 yıldır tedarik sağladığımız milyar dolarlık firmalar var. Elimizde çanta, bu tesisi pazarlayacağız Kablo bağlantı sektörünün Google’ıyız” mesajlarını verdi.

Prizmabet giriş: İSO ikinci 500’de zayıf performans

Türkiye’nin en büyük ikinci 500 şirketinin 2023’te zayıf bir performansa imza attı.

İSO ikinci 500 araştırmasının sonuçlarına göre 2023 yılında İSO İkinci 500’ün üretimden satışları yüzde 42,2 oranında artarak 695 milyar TL’den 988 milyar TL’ye çıktı.

İSO’dan yayımlanan bültende 2021 ve 2022 yıllarına göre zayıf bir performansa işaret eden bu artışta yavaşlayan küresel talep, yaşanan deprem felaketi, uzun seçim dönemi ve ardından yeni ekonomi politikaları doğrultusunda uygulanan sıkılaşma politikalarının belirleyici olduğu belirtildi.

İSO İkinci 500’ün üretimden satışlarındaki değişimler, yıl sonu TÜFE enflasyonundan arındırılarak incelendiğinde; 2023 yılında üretimden satışların yüzde 13,7 oranında gerilediği görüldü.

İSO İkinci 500’ün en büyük üç şirketi

Üretimden satışlar baz alınarak yapılan 2023 yılı İSO İkinci 500 sıralamasına göre Biska Tekstil 2 milyar 958 milyon TL ile ilk sırayı aldı. Onu 2 milyar 949 milyon TL ile Karel Elektronik takip ederken Küçükçalık Tekstil 2 milyar 945 milyon TL ile üçüncü oldu.

2023 yılı İSO İkinci 500 sıralamasına üretimden satışları 2 milyar 958 milyon TL ile 1 milyar 294 milyon TL arasında kalan şirketler girebildi. İSO İkinci 500’ün 2022 yılı listesinde yer alan şirketlerin üretimden satışları ise 2 milyar 54 milyon TL ile 886 milyon TL bandında gerçekleşmişti.

2023 yılında 76 yeni kuruluş İSO İkinci 500 sıralamasında yer alma başarısı gösterdi. 37 kuruluş geçen yıl İSO 500’de iken bu yıl İSO İkinci 500’e geriledi. 387 kuruluş ise son iki yılda da İSO İkinci 500 sıralamasında yer aldı.

Kârlılıkta da zayıf performans

2023 yılında İSO İkinci 500, satışlarının yanı sıra kârlılıkta da zayıf bir performans ortaya koydu.

Söz konusu yılda İSO İkinci 500’ün faaliyet kârı yüzde 44,9 oranında artarak 100,4 milyar liradan 145,5 milyar liraya çıktı. Buna karşılık aynı dönemde faaliyet kârlılığı oranı yüzde 12,6 ile aynı kaldı.

Benzer şekilde, faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr büyüklüğü yüzde 46’lık artışla 121,1 milyar liradan 176,8 milyar liraya ulaştı. Bu artışa rağmen FAVÖK karlılığı sadece binde 1 puan artarak yüzde 15,3 oldu.

Vergi öncesi kâr ve zarar toplamı ise yüzde 26,8 artarak 74,7 milyar liradan 94,7 milyar liraya yükseldi. Ancak satış kârlılığı oranı 1,2 puan düşüşle yüzde 9,4’ten yüzde 8,2’ye indi.

Net kambiyo zararında artış

İSO İkinci 500’ün kârlılık bileşenlerini yansıtan bu tablo geçen yıl ile kıyaslandığında, 2023’ün en çarpıcı gelişmesinin, net kambiyo zararının neredeyse 5 katına çıkarak 4,1 milyar liraya ulaşması olduğu görülüyor.

Net kambiyo zararındaki bu yüksek oranlı artışa karşılık kambiyo işlemleri haricindeki diğer gelirlerden elde edilen net kar 18,5 milyar liraya çıkarak kur zararını fazlasıyla telafi etti. Böylece net üretim faaliyeti dışı gelirlerin net satışlara oranı yüzde 0,8’den yüzde 1,2’ye çıktı.

Üretim faaliyeti dışı gelirler içerisinde faiz, temettü, iştirak, menkul kıymet, duran varlık satışı, komisyon vb. gibi pek çok kalem yer alıyor.

Finansman giderlerindeki artış

Finansman giderleri 2023 yılında da; İSO 500’deki gibi, İSO İkinci 500’de de sanayi kuruluşlarının karlılıklarında temel belirleyicilerden biri olmayı sürdürdü.

İSO İkinci 500’ün finansman giderleri yüzde 103,1 oranında artarak 65,6 milyar TL’ye yükseldi. Aynı yılda faaliyet kârı yüzde 44,9 artışla 145,5 milyar TL’ye çıktı. Böylece finansman giderlerinin faaliyet kârına oranı 12,9 puan artışla yüzde 45,1’e yükseldi.

Son 12 yıllık ortalamanın yüzde 44 olduğu düşünüldüğünde; yıllardan beri hep işaret dildiği gibi sanayici elde ettiği kârın yarısına yakınını finansman giderlerine ayırmak gerçeğinden kurtulamıyor. Şirketler faaliyet karlılığını büyük oranda korusa da artan finansman maliyetleri ve kambiyo zararları dönem karlılığını zayıflatıyor.

 Prizmabet, online bahis ve oyun sektöründe önemli bir yer edinen bir platform olarak dikkat çekiyor. Spor bahislerinden canlı casino oyunlarına kadar geniş bir oyun yelpazesi sunan site, kullanıcılarına eğlenceli ve kazançlı bir deneyim vaat ediyor. Güvenlik ve adalet konusunda sıkı standartlara sahip olan Prizmabet, kullanıcılarının memnuniyetini önceliklendiriyor ve çeşitli promosyonlar ile daha da cazip hale geliyor. Mobil uyumluluğu sayesinde her yerden erişilebilen site, kullanıcı dostu arayüzü ile de her seviyeden oyuncuya hitap ediyor. Prizmabet, dinamik yapısı ve sürekli güncellenen oyun seçenekleri ile online bahis ve casino dünyasında öne çıkmayı başarıyor.

Prizmabet giriş: KOBİ’lerin ihracatı düştü, finansman gideri iki katına çıktı

BEKİR GÜRDAMAR

İstanbul Sanayi Odası (İSO), “İSO-Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2023” araştırmasının sonuçlarını açıkladı.

500 Büyük şirketlerine nazaran daha küçük ve orta ölçekli kuruluşları (KOBİ) kapsayan araştırma sonuçları, üretimden satışların 2023’te bir önceki yıla göre yüzde 42,2 artarak 695 milyar liraya yükseldiğine işaret etti. 2023’te yüzde 67,7 olan yıllık enflasyondan arındırıldığında üretimden satışların reel olarak yüzde 13,7 gerilemesi dikkati çekerken, yılın ortalama enflasyonundan (53,86) arındırıldığında ise reel gerileme yüzde 7,6 oldu.

KOBİ’lerin üretimden satışlarının, 500 büyük sanayi kuruluşuna paralel olması dikkati çekti. Üretimden satışlar baz alınarak yapılan 2023 yılı İSO İkinci 500 sıralamasına göre Biska Tekstil 2 milyar 958 milyon TL ile ilk sırayı aldı. Onu 2 milyar 949 milyon TL ile Karel Elektronik ve 2 milyar 945 milyon TL ile Küçükçalık Tekstil takip etti.

KOBİ’lerin ihracatlarındaki düşüş dikkati çekti

2023 yılında zayıflayan küresel büyüme dinamiklerine rağmen Türkiye’nin ihracatı sınırlı da olsa (binde 5) 255,4 milyar dolara yükselirken, aynı dönemde sanayi ihracatı binde 2 düşüşle 245,6 milyar dolara gerilemişti.

İSO İkinci 500’ün ihracatı ise 2023’te yüzde 6,5 gerileyerek 15 milyar dolar olarak gerçekleşti. Yaklaşık bir ay önce açıklanan en büyük 500 sanayi kuruluşunun ihracatı ise 2023’te yüzde 2,9 gerileyerek 95,1 milyar dolar olmuştu.

İSO’nun araştırma sonuçlarına göre bu durum, nispeten daha küçük ve orta ölçekli kuruluşların dış pazarlara açılma ve rekabet gücünü koruma anlamında önemli ölçüde zorlandığını ortaya koydu.

Özellikle ihracattaki düşüşün etkisiyle İSO İkinci 500’ün Türkiye’nin toplam sanayi ihracatından aldığı pay 2023’te bir önceki yıla göre 0,4 puan azalarak yüzde 6,1’e geriledi.

KOBİ’lerin finansman gideri bir yılda iki katına çıktı

İSO İkinci 500’ün dönem kârı 2023’te bir önceki yıla göre yüzde 26,8 ile sınırlı oranda artarak 94 milyar 741 milyon liraya yükselirken, dönem kârının net satışlara oranı ise yüzde 9,4’ten yüzde 8,2’ye geriledi.

KOBİ’lerin finansman gideri ise aynı dönemde yüzde 103 artarak 65 milyar 598 milyon liraya yükseldi.

Böylece finansman giderlerinin faaliyet kârına oranı 12,9 puan artarak yüzde 45,1 oldu.

Kârlılıktaki zayıf performans, kar ve zarar eden kuruluşlar sayısında da kendini gösterdi.

2022’de 43 olan zarar eden şirket sayısı, 2023’te 72’ye yükselerek 2018’den beri en yüksek seviyeye çıktı.

Net kambiyo zararı bir yılda 5 katına çıktı

KOBİ’lerin net kambiyo zararı, döviz kurlarındaki sert yükselişlerin etkisiyle 2022’deki 856 milyon liradan 2023’te 4 milyar 101 milyon liraya yükseldi.

Araştırma sonuçlarına göre net kambiyo zararındaki bu yüksek artışa karşın kambiyo işlemleri haricindeki diğer gelirlerden elde edilen net kar 18,5 milyar liraya çıkarak kur zararını fazlasıyla telafi etti. Üretim faaliyeti dışı gelirler içerisinde faiz, temettü, iştirak, menkul kıymet, duran varlık satışı, komisyon vb. gibi pek çok kalem yer alıyor.

Aktif toplamı, enflasyon düzeltmesinin etkisiyle 1,4 trilyon liraya ulaştı

2023 yılında enflasyon düzeltmesi sonrası veriler ile İSO İkinci 500’ün aktif toplamı yüzde 110,4 artarak 1,4 trilyon liraya ulaştı.

Bu artışın 343 milyar liralık kısmı enflasyon düzeltmesinden kaynaklandı.

Özkaynaklar 2023’te enflasyon düzeltmesi sonrası verilerle yüzde 152,1 oranında artarak 740 milyar liraya yaklaştı. Bu kalemde enflasyon düzeltmesinin etkisi 339 milyar lira oldu.

Devreden KDV alacakları yüzde 58 arttı

İSO’nun açıklamasına göre sanayicilerin son yıllarda makul bir çözüm bulunmasını beklediği konulardan biri olan devreden KDV alacakları, gerek İSO 500 gerekse İSO İkinci 500 şirketleri için ciddi bir sorun olmaya devam ediyor.

İSO 500 için 2023 yılında enflasyon düzeltmesi sonrası veriler ile yüzde 36,5 artışla 66,8 milyar TL’ye yaklaşan KDV alacakları, İSO İkinci 500’de enflasyon düzeltmesi sonrası veriler ile bir önceki yıla göre yüzde 58,3 artarak 14,1 milyar TL’ye yükseldi.

 Prizmabet, online bahis ve oyun sektöründe önemli bir yer edinen bir platform olarak dikkat çekiyor. Spor bahislerinden canlı casino oyunlarına kadar geniş bir oyun yelpazesi sunan site, kullanıcılarına eğlenceli ve kazançlı bir deneyim vaat ediyor. Güvenlik ve adalet konusunda sıkı standartlara sahip olan Prizmabet, kullanıcılarının memnuniyetini önceliklendiriyor ve çeşitli promosyonlar ile daha da cazip hale geliyor. Mobil uyumluluğu sayesinde her yerden erişilebilen site, kullanıcı dostu arayüzü ile de her seviyeden oyuncuya hitap ediyor. Prizmabet, dinamik yapısı ve sürekli güncellenen oyun seçenekleri ile online bahis ve casino dünyasında öne çıkmayı başarıyor.