ABD borsaları Ağustos ayına keskin bir düşüşle başladı. Perşembe günü açıklanan ekonomik dataların, Fed’in kısıtlayıcı para siyasetini sürdürürken iktisadın beklenenden daha süratli yavaşlayabileceği telaşlarını artırması ve zayıf yüksek teknoloji şirketi karları en önemli satış nedenleri olarak şekillendi. Lakin Orta Doğu’da tırmanan gerginliğin bölgesel bir savaş dönüşmesi riski de satışlarda rol oynuyor. Cuma sabahı sert satışlarla güne başlayan Asya cephesinde ise Japon Yeni’nin güçlenmesinin şirket karları üzerinde yaratacağı baskı ve Temmuz PMI bilgilerinin imalat endüstrinde daralmaya işaret ettiği Çin iktisadının zafiyeti satışları besliyor. Satışların bu sabah BİST- 100’e yayılması bir mümkünlük. TCMB bugün de dolar/TL’nin bir ölçü kıymet kazanmasına müsaade verebilir.
ABD’de PMI’dan daha yakından takip edilen Tedarik İdaresi Enstitüsü’nün (ISM) imalat faaliyeti ölçümünün daralmaya işaret ederek Temmuz ayında 46,8 ile sekiz ayın en düşük düzeyine düştüğünü gösteren datalar sonrasında Wall Street paylarında geniş çaplı düşüşler başladı.
Dow Jones 30 494,82 puan yahut %1,21 düşüşle 40.347,97’ye, S&P 500 75,62 puan yahut %1,37 kayıpla 5.446,68’e ve Nasdaq Composite 405,25 puan yahut %2,30 kayıpla 17.194,15’e geriledi.
Küçük ölçekli paylar de satıştan hissesini alıyor. Russell 2000 endeksi seansı yüzde 3 kayıpla kapadı. Son iki haftada yatırımcıların Federal Rezerv’in faiz indirimlerinden faydalanması beklenen daha küçük şirketlere yönelmesinden faydalanan bu endeks de iktisatla ilgili dertlerin tırmanmasına direnç gösteremedi. Ağustos ekseriyetle pay senetleri açısından yılın en zayıf aylarından biridir.
Küçük ölçekli Russell 2000 %3,03 düşüşle 13 Şubat’tan bu yana en büyük günlük yüzdelik düşüşünü gerçekleştirdi. Yatırımcılar daha ucuz isimler ve daha kıymetli pay senetleri ortasında gidip gelirken, küçük piyasa bedeline sahip paylar son vakitlerde dalgalı bir seyir izliyor.
Diğer bilgiler, işsizlik yardımı için yeni müracaatta bulunan Amerikalıların sayısının geçen hafta 11 ayın en yüksek düzeyine çıktığını gösterdi; bu durum, mevsimsel faktörlerin de rol oynamasına karşın, işgücü piyasasında bir ölçü yumuşamaya işaret ediyor.
Volatilitedeki ani artış ve ABD devlet tahvillerinin sunduğu inançlı limana yönelik büyük bir akın, Fed’in faiz indiriminin yakında gelebileceği sinyalinin akabinde alıma geçen traderlar için ağır bir haftayı çılgın bir haftaya dönüştürdü. 10 yıllık Hazine tahvillerinin getirisi, piyasaların çok geçmeden borçlanma maliyetlerinde keskin bir düşüş öngörmesi nedeniyle %4’ün altına düşerek 1 Şubat’tan bu yana tabanını gördü.
Japonya’da Nikkei 225, Wall Street’te gece boyunca yaşanan satışların akabinde Asya-Pasifik piyasalarının birçoklarının düşmesiyle birlikte açılışta %5’in üzerinde bir düşüşe şahit oluyor. Güney Kore’nin temmuz ayı enflasyon sayıları beklenenden biraz daha yüksek geldi; ülkenin tüketici fiyat endeksi, Reuters anketine katılan ekonomistlerin beklediği %2,5’e kıyasla yıllık %2,6 arttı.
Japon pay senetlerinde son haftalarda yaşanan sert geri dönüş, yen’in dört ayın en yüksek düzeyine ulaşması ve yüksek devlet tahvili getirilerinin Honda Motor Co. ihracatçılar ve Mitsui Fudosan Co. üzere emlak firmalarının karlarını aşağı çekeceği algısı ardından gerçekleşti. Halbuki, daha 2 gün öncesine kadar Japonya payları, BOJ’un faiz artırımı ihtimalini memnuniyetle karşılayan mali tablolarla birlikte yeni rekorlara tırmanmıştı.
ABD Hazine tahvili getirileri son altı ayın en düşük düzeyine geriledi. Tahviller, Fed’in Çarşamba günü faizleri 23 yılın en yüksek düzeyinde tutma kararının akabinde, lider Jay Powell’ın merkez bankasının nihayet gelecek ay borçlanma maliyetlerini düşürmeye başlayabileceğinin sinyalini vermesiyle ralli yapmaya başlamıştı.
İstihdam piyasasının yavaşladığına dair son dataların yıl sonuna kadar üç 25 puanlık faiz indirimi beklentilerini artırmasıyla tahviller Perşembe günü yararlarını artırdılar. Gösterge 10 yıllık Hazine tahvil getirisi 0,12 puan düşerek yüzde 3,98’e gerileyerek Şubat başından bu yana birinci kere yüzde 4’ün altına indi.
Artan jeopolitik tansiyonların inançlı liman dayanağı sağlamasıyla dolar Perşembe günü kıymet kazanırken, İngiltere Merkez Bankası’nın faiz oranlarını 16 yılın en yüksek düzeyinden düşürmesinin akabinde İngiliz sterlini düştü.
Ortadoğu’da genişleyen bir çatışmaya ilişkin endişeler, Hamas lideri İsmail Haniye’nin Çarşamba sabahı İran’ın başşehri Tahran’da İsrail’e intikam tehditlerine yol açan bir atakla öldürülmesinin akabinde bu hafta ağırlaştı. İsrail ise bugünkü sıcak öbür bir gelişmeyi duyurdu ve Hamas’ın askeri lideri Muhammet Deif’in Gazze’de öldürüldüğünü açıkladı. İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Hamas Siyasi Ofis Lideri İsmail Heniyye suikastına karşı verecekleri karşılığı değerlendirdiklerini söyledi. Hizbullah Genel Sekreteri Nasrallah Fuad Şükr’ün cenaze merasiminde İsrail’in “kırmızı çizgiyi” aştığını söyleyerek “Her cephede öfke ve intikam beklesinler” dedi.
Fed siyasetini yönlendirecek bir sonraki büyük ABD verisi, Cuma günkü Temmuz ayı hükümet istihdam raporu olacak. Patronların ay boyunca 175.000 yeni istihdam eklediğini göstermesi beklenirken, işsizlik oranının %4,1’de sabit kalması bekleniyor. Dolar endeksi en son yüzde 0,32 artışla 104,43’te süreç görüyordu.
Reuters, Bloomberg, FT, CNBC
